BÓNG ĐÁ NHƯ LÀ MỘT BỨC KHẢM VĂN HÓA XÃ HỘI

Nhìn và suy ngẫm về bóng đá chúng ta thấy một bức tranh văn hóa đặc sắc, sinh động và đa dạng với nhiều màu sắc khác nhau. Mỗi một nền bóng đá cũng đều phản chiếu đặc trưng văn hóa xã hội rất rõ ràng. Bóng đá châu Âu được xây dựng trên cơ sở tinh thần đồng đội, tính kỷ luật, sự hợp lý về chiến thuật và nó đã trở thành một khoa học về sự chính xác với những miếng đánh được tính toán rất chặt chẽ. Đó chính là đặc trưng của văn hóa phương Tây vốn đề cao lý tính và một tư duy khoa học trong các quan hệ xã hội. Trong khi đó bóng đá La Tinh lại dựa trên nên tảng kỹ thuật điêu luyện, sự ngẫu hứng của các cầu thủ như những nghệ sỹ sân cở và nó lại được xem là một môn nghệ thuật thực thụ với những màn biểu diễn giàu cảm xúc làm nên vẻ đẹp của bóng đá. Đối với châu Phi, nền bóng đá ở đây cũng là một nét rất riêng. Các cầu thủ khi thi đấu họ luôn thể hiện sức mạnh, tôc độ cộng với lòng quyết tâm cao độ như những chiến binh thực thụ trên sa mạc. Bóng đá nơi đây luôn có “chất châu Phi” nét hoang dã và sự cuồng nhiệt trên những khán đài sân cỏ. Châu Á so với các lục địa khác thì đây được là vùng trũng về bóng đá, khi xét về sự phổ biến và trình độ thì còn là một khoảng cách khá xa so với châu Âu và Nam Mỹ. Tuy nhiên, ngay trong châu Á thì cũng khoảng cách về trình độ giữa các đội bóng vì vậy cũng không hình thành được một trường phái riêng mà nó cũng đa dạng và nhiều mảng màu như văn hóa nơi đây, có chăng thì cũng là sự dư nhập của các phong cách chơi bóng khác nhau.

Ngay nay, khi bóng đá được chuyên nghiệp hóa cũng là lúc xuất hiện một cộng đồng bóng đá như một cơ cấu xã hội nghề nghiệp, cơ cấu xã hội giai tầng. Cộng đồng xã hội đó bao gồm: nhóm các cầu thủ chuyên nghiệp họ hoạt động như một nghề nghiệp, nhóm các những người làm công tác luyện (Huấn luyện viên, trợ lý Huấn luyện viên, Giám đốc kỹ thuật…), nhóm các nhà quản lý, nhóm những ông chủ sở hữu, cộng đồng những cổ động viện một đội bóng.v.v… Xét về cơ cấu giai tầng. Trong bóng đá hình thành nên một tầng lớp xã hội là những người có những đặc trưng rất riêng. Về mặt kinh tế thì họ là những người thuộc nhóm thu nhập cao từ nhiều nguồn như: tiền lương, tiền từ các hợp đồng quảng cáo…Về mặt văn hóa trong cộng đồng cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp cũng có một mô hình lối sống riêng với đặc trưng là văn hóa tiêu xài, tham gia vào những hoạt động giải trí cấp cao, nhiều cầu thủ đánh bóng tên tuổi bằng những vụ scandal về tình ái. Sở dĩ gọi là một tầng lớp xã hội, vì về kinh tế và sự hưởng thụ thì họ chính là những người thượng lưu với không ít cầu thủ có một gia tài khổng lồ.    

Ngô Văn Huấn-Blog